İhracatta sarsıldılar ama yıkılmadılar
Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracatı gerçekleştirilen 2023’te İstanbul, Kocaeli ve İzmir en yüksek ihracat yapan iller olarak sıralanırken; deprem bölgesinin performansı da dikkat çekti. Asrın felaketi olarak tanımlanan depremlerin ardından bölge ihracatçısı gerekli yardım ve destekler sayesinde toparlanarak yurt dışı siparişlerini yetiştirebildi.
Deprem bölgesi illerinde ihracatta önceki yıla göre düşüş gözlense de birçok üretim tesisinin zarar gördüğü, birkaç ay üretimin yapılamadığı şehirlerin az zararla yılı kapatmalarının önemli bir başarı olduğu ifade ediliyor. Fabrikaların üretime başlaması, alt yapının yeniden tesisi ve devlet destekleri sayesinde 11 şehirdeki ticari faaliyetler devam etti. 2022’de 26 milyar dolar olan bölge ihracatı geçen yıl yüzde 11,06’lık düşüşle yaklaşık 23,1 milyar dolar oldu. Nitekim Gaziantep’in geçen seneki ihracatı yüzde 1,6 azalışla 9,1 milyar dolar olurken, Şanlıurfa yüzde 2,6 düşüşle 443 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Adana yüzde 6,7’lik azalışa rağmen yılı 4,1 milyar doları aşan ihracatla kapatırken, en büyük yıkımın olduğu Hatay’dan yapılan 5,1 milyar dolarlık ticaret şehir için önemli teselli olarak görüldü.
Söz konusu şehirler arasında en yüksek düşüş yüzde 36,4’lik azalışla 1,2 milyar dolarlık ticaret yapan Osmaniye oldu. Ticaret Bakanlığı, firmaların üretim yerleri dikkate alınarak hesaplanan ve il, ürün, ülke gibi alt kırılımlarda detaylı analize imkan veren faaliyet illerine göre ihracat istatistiklerini açıkladı. Faaliyet illerine göre ihracatta, 2023’te İstanbul yüzde 7,5 artış ve 59 milyar 381 milyon dolarla birinci, Kocaeli yüzde 0,3 artış ve 30 milyar 717 milyon dolarla ikinci, İzmir ise yüzde 4,9 azalış ve 23 milyar 793 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı. İstanbul en fazla ihracatı 10 milyar 934 milyon dolarla kıymetli veya yarı kıymetli taşlar faslında yaptı. Kocaeli en fazla ihracatı 10 milyar 328 milyon dolarla motorlu kara taşıtları faslında yaptı. İzmir en fazla ihracatı 5 milyar 819 milyon dolarla mineral yakıtlar, mineral yağlar faslında yaptı.
Türk Lirası’yla dış ticaret geçen yıl bir önceki yıla kıyasla katlanarak 821 milyar 569 milyon liraya ulaştı. 2023’te Türk Lirası’yla yapılan ticaretteki artış da gözlerden kaçmadı. TL ile ihracat geçen yılın ocak ayında 14 milyar 587 milyon lira, ithalat 30 milyar 738 milyon lira olurken dış ticaret hacmi 45 milyar 325 milyon liraya çıktı. Bu kategoride ihracat, depremlerin gerçekleştiği Şubat 2023’te 13 milyar 760 milyon liraya gerilerken ithalat 40 milyar 364 milyon lira oldu. Dış ticaret hacmi de söz konusu ayda 54 milyar 124 milyon lira olarak hesaplandı.
İstanbul, en fazla ihracatı 4 milyar 691 milyon dolarla Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptı. Bu ülkeyi 4 milyar 557 milyon dolarla Almanya ve 4 milyar 5 milyon dolarla ABD izledi. Kocaeli en fazla ihracatı 2 milyar 557 milyon dolarla İngiltere’ye yaptı. Bu ülkeyi 2 milyar 370 milyon dolarla
Almanya ve 1 milyar 854 milyon dolarla İtalya takip etti. İzmir en fazla ihracatı 2 milyar 341 milyon dolarla Almanya’ya gerçekleştirdi. Bu ülkeyi 1 milyar 512 milyon dolarla Hollanda ve 1 milyar 491 milyon dolarla ABD izledi.
